خراسان جنوبی| روزهای فراموشی ارگ بهارستان

ارگی که انبار ضایعات شده است

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری خراسان جنوبی درباره این بنا گفت: باید این وضع اسفناک ارگ اصلاح شود زیرا وقتی گردشگران و محققان سراغ مقر حکومتی شهر را می‌گیرند نمی‌توانیم جایی را به آن‌ها معرفی کنیم که در آن کله‌پاچه تمیز می‌شود یا انبار ضایعاتی شده است.

حسن رمضانی اظهار داشت: ارگ بهارستان قدیمی‌ترین مقر حکومتی در بیرجند و خراسان جنوبی است که تا اوایل دوره زندیه مورداستفاده قرار می‌گرفت اما با گسترش شهر و ضرورت پیش‌بینی امنیتی ازآنجا به باغ اکبریه منتقل شد.

او با اشاره به استفاده از این بنای تاریخی به‌عنوان مدرسه نسوان در بیرجند گفت: بعد مدتی از این بنا به‌عنوان کارگاه فرش‌بافی استفاده می‌شده است و بعد از پیروزی انقلاب اسلامی بنیاد مستضعفان با تملک این ارگ آن را از باغ زرشکی تفکیک کرد و با واگذاری به دانشگاه علوم پزشکی، کوشک وسط باغ تخریب‌شده است.

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری خراسان جنوبی با بیان اینکه تفکیک بین ارگ و باغ باعث شده این مجموعه تاریخی ارزشمند ابتر شود گفت: این اقدامات سبب شده در حال حاضر تعریفی که باغ و عمارت از ابتدا داشته از بین برود.

او با اشاره به اقداماتی که در گذشته توسط میراث فرهنگی برای بازسازی ارگ بهارستان انجام شد افزود: طبقه اول تمام سقف‌ها ریزش کرده بود که توانستیم آن را احیا و نخاله‌های بخش شاه‌نشین عمارت را تخلیه کنیم.

رمضانی با بیان اینکه در حال حاضر پی ساختمان پیداشده و آماده بازسازی و مرمت است گفت: ارگ بهارستان به‌عنوان یک اثر تاریخی ثبت ملی ردیف اعتباری ثابتی دارد اما رقم آن محدود و در حد سالانه 50 تا 60 میلیون تومان است.

او با تأکید بر خروج ساکنان فعلی ارگ گفت: این افراد چون آگاه به ارزش تاریخی بنا نیستند به آن آسیب وارد می‌کنند.

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری خراسان جنوبی با بیان اینکه تجربه شهرداری نشان داده که توانایی لازم را ازلحاظ فنی برای مرمت بنا دارد افزود: میراث فرهنگی نیز آمادگی دارد که از اعتبارات خود هزینه کند مشروط به اینکه درب ارگ به روی مردم باز شود.

او تأکید کرد: ارگ بهارستان شرایط یک زمین 2 نبش کنار خیابان را ندارد و اگر تخریب هم شود باید مجدد ارگ بهارستان دیگری در آن ساخته شود لذا به نفع بنیاد مستضعفان است که برای مرمت به ارگان‌های دیگر واگذار کند.

از مزایده تا تعیین تکلیف برای بازسازی

بنیاد مستضعفان از سال‌ها قبل در تلاش بوده ارگ بهارستان را از طریق مزایده واگذار کند تا مرمت، بازسازی و بهره‌برداری شود؛ تصمیمی که هر بار با اعتراض‌های مردمی در بیرجند روبه‌رو شد.

مدیرکل وقت امور اموال و املاک بنیاد مستضعفان خراسان جنوبی اسفند پارسال در شورای شهر بیرجند گفت: مزایده ارگ بهارستان بیرجند از دستور کار خارج و به اداره کل میراث فرهنگی پیشنهاد شد ملک را خریداری کند یا به‌صورت تهاتری به شهرداری بیرجند واگذار شود.

حسن خسروی افزود: سال گذشته قرار شد ارگ بهارستان به‌صورت تهاتر به شهرداری واگذار شود اما شهرداری در این زمینه اقدامی نکرد و امسال توسط بنیاد مستضعفان این ملک به مزایده گذاشته شد اما بعد از اعتراضات مردمی و پیگیری‌های بنیاد، با عدم مزایده طرح موافقت شد و اکنون جلوی فروش این ملک گرفته‌شده است.

یک میلیارد اعتبار موردنیاز است

اما شهردار بیرجند با اشاره به مخروبه شدن ارگ بهارستان اظهار داشت: اگر شهرداری متولی این میراث شهر باشد از همین فردا یک میلیارد تومان اعتبار صرف آن می‌شود تا بتوان آن را تبدیل به احسن کرده و در اختیار مردم قرار دهد.

محمدعلی جاوید بیان کرد: درصورتی‌که بنای ارگ به شهرداری واگذار شود در بودجه 98 اعتباری برای آن پیش‌بینی و مرمت و بازسازی را شروع می‌کنیم.

او گفت: با توجه به حجم تخریب‌ها به نظر می‌رسد اعتبار موردنیاز کمتر از 10 میلیارد تومان نباشد ولی شهرداری برای تملک این بنا هیچ اعتباری نمی‌دهد.

شهردار بیرجند ادامه داد: 2 بنای ارزشمند دیگر ازجمله مقبره حسام الدوله و باغ و عمارت شوکت الملک در مجاورت ارگ بهارستان قرار دارد که در صورت بازسازی و مرمت می‌تواند به‌عنوان یک مجموعه تاریخی در قالب موزه مورد بهره‌برداری واقع شود.